Pianomuziek vol vlinders

Achter elke grote man staat een sterke vrouw. Dat geldt ook voor de grootste componisten uit de 19e eeuw. Wat zouden Robert Schumann en Antonín Dvořák zijn geweest zonder hun muzen? Met haar nieuwe ensemble wekt pianiste Anja Kuttner oude liefdesverhalen tot leven.    

Wat trok je aan in de muziek van Schumann en Dvořák?  

Het zijn twee grote componisten uit de Romantiek, met allebei heel mooie muziek — en die vormt altijd mijn vertrekpunt. Het eerste pianokwartet van Dvořák is fantastisch: fris, tintelend en gracieus. Heel anders dan het zware beeld dat velen hebben van klassiek. Ik wil laten zien hoe toegankelijk en sprankelend deze muziek ook vandaag nog is.  

Dat horen we je graag zeggen.

Ik geef pianoles aan de academie van Merksem. Jongeren zeggen vaak dat ze geen tijd hebben om piano te oefenen. Maar kijk: Dvořák schreef dat kwartet van een half uur op acht dagen tijd. Het zegt iets over concentratie en toewijding. Dat geef ik mijn studenten ook mee: je kan je tijd anders benutten dan op je gsm te zitten. We kunnen vandaag veel leren van die passie van vroeger.

Niet alleen van de passie. Misschien ook wel van de liefde?  

Verliefdheid inspireert. Schumann was een complexe persoonlijkheid. Soms klinkt zijn muziek licht en verliefd, dan weer wordt het donker. Zijn vrouw Clara, zelf pianiste, was voor hem onmisbaar. Bij Dvořák lag het anders: hij kon niet trouwen met zijn grote liefde, dus trouwde hij met haar zus. Toch klinkt zijn eerste pianokwartet vrolijk en speels, je hoort dat hij geïnspireerd is, en blij met zijn leven.

Voor jou wordt dit een bijzonder concert.

Ja! Tot nu toe trad ik meestal op in duo of trio, samen met piano, cello, viool of zang. Toen ik mijn nieuwe project voorstelde, zei de programmator bij Noord: je mag ook groter denken, de zaal kan het aan. Zo kreeg mijn oude droom vorm: een eigen pianokwartet. En die gaat hier eindelijk in vervulling.

Hoe gaat het ensemble klinken?

We zijn een internationaal ensemble. De violiste, Hwiyeon Park, komt uit Korea, Olsi Leka uit Albanië, Sander Geerts uit België en ik heb mijn gemengde Belgisch-Duitse roots. Iedere muzikant heeft een prominente plek in het geheel. Zo hoor je goed hun eigenheid en karakter. We bouwen het programma in stukjes op: we beginnen met een duo van cello en piano, daarna spelen we in trio. We eindigen in kwartet.

Hoe belangrijk is de biografie van de componist voor muzikanten?

Tijdens het werkproces lees ik altijd veel over de componist. In welke periode schreef hij zijn stuk, wat gebeurde er in zijn leven? Dvořák was net papa geworden toen hij zijn kwartet schreef. Die euforie herken je als je dat zelf hebt meegemaakt. Dan hoor je het ook in de muziek. De biografie helpt dus om de muziek te interpreteren.

Vertel je die verhalen ook aan het publiek?

Zeker. Want als je die kent, luister je ook helemaal anders. Ik hou ervan wanneer muzikanten iets vertellen op het podium. Op kleinere concerten gebeurt dat vaker. Dat maakt een voorstelling persoonlijker en intiemer. Ik vind het zelf heel fijn om echt een verbinding tot stand te brengen met de hele zaal. Dan pas is het concert geslaagd.

Tekst: Cédric Raskin│Parlevink