Samen kijken naar licht

Geen acteurs, geen woorden, geen groot decor. Enkel een ruimte en een verzameling lampen. Meer heeft theatermaker Gilles Pollak niet nodig om je helemaal stil te maken en je te laten kijken met de ogen van een kind. lightparticles inc. is een ode aan het licht, en wat voor één. 

Je maakt van lampen de hoofdrolspelers. Hoe kwam je op het idee?

Tijdens mijn opleiding scenografie in Utrecht begon ik te experimenteren met licht. Elke lamp heeft een eigen karakter en straalt een ander gevoel uit. Veel oude lampen belanden vergeten op zolders of in loodsen. Ik vond het spannend om die terug te halen en te spelen met al die verschillende soorten licht.

Wat kan licht wat woorden niet kunnen?

Licht roept associaties op die iedereen anders invult. Elke persoon heeft er andere herinneringen bij. We hebben in dit stuk veel elementen en emoties gestopt. Iedereen haalt er iets anders uit, dat maakt het stuk heel open. Het is geen eenduidig verhaal, je kan er zelf betekenis aan geven.

Bij licht en schaduw speelt ook de ruimte een belangrijke rol. 

Daarom brengen we dit stuk niet gewoon op het podium. We zoeken altijd een onverwachte plek: een torenkamer, een historische stadspoort, een kelder ... Ook in Schouwburg Noord spelen we op een verrassende locatie. Ik kies graag vergeten plekken uit: betonnen loodsen en garages waar je allesbehalve magie verwacht. Maar met het juiste licht wordt zo’n ruimte plots heel anders.

We leven in een wereld vol prikkels. En jij kiest net voor verstilling.

Deze voorstelling is inderdaad het tegenovergestelde van spektakel. Samen vertragen en met zijn allen kijken naar de schoonheid van licht. Soms wel minutenlang naar één lamp. Alles in het leven gaat zo snel, we vergeten de tijd te nemen. Hier kan je even stilstaan en je kinderlijke verwondering terugvinden.

Ik hou wel van die traagheid. 

Ik ook. Vaak gaat theater snel: je mailt naar theaterhuizen, komt langs, bouwt het decor op, speelt het stuk en hop, weg naar de volgende locatie. Ik probeer de tijd te nemen. Eerst doe ik een locatiebezoek om de ruimte te bestuderen. Daarna plan ik een dag om de lampen op te bouwen: hoe werken licht en schaduw op deze plek? Pas daarna speel ik voor publiek. Dat creëert een band met de plek én met de mensen die er werken.

Je werkt ook heel ecologisch.

Klopt, bijna alle lampen zijn tweede- of derdehands. Soms beschilder ik ze opnieuw, zoals vroeger. Die hele verzameling lampen, bijna 20 armaturen, neem ik overal mee naartoe met mijn bolderkar in de trein. Alles moet in die kar passen, als een Tetris-puzzel. Dat creëert ook uitdagingen. Zo was er een mooie TL-lamp die 1,20 meter lang was, dus te groot. Die hebben we 20 centimeter ingekort, zodat die netje in de kar past.

Kijken de mensen na je voorstelling anders naar licht? 

Dat hoop ik. En ook dat ze zien hoe mooi licht kan zijn. We gebruiken licht vooral functioneel: om iets te kunnen zien in het donker. Maar hier kijk je naar het licht zelf. En als je dan goed kijkt, ontdek je dat dat veel poëtischer is dan je denkt. Deze voorstelling is een ode aan licht (en de schoonheid ervan).

Tekst: Cédric Raskin│Parlevink